DASH DİYETİ (HİPERTANSİYONDA BESLENME)

Yüksek tansiyonun tedavi edilmesine yardımcı olmak için uygulanan bir diyet türüdür. DASH (Dietary Aproaches to Stop Hypertension) ilk olarak 1996'da Amerikan Kalp Derneği’nin bir toplantısında tanıtılmış ve 1997'de New England Journal of Medicine’ da yayınlanmıştır.

Diyetin temel ilkeleri sodyumu düşük düzeyde tutup; toplam yağ, basit şeker, kolesterol ve doymuş yağ asitlerinden fakir; protein, posa, potasyum, magnezyum, kalsiyumdan zengin diyet örüntüsü oluşturmaktır. Diyetin sebze-meyve, tam tahıl, yağlı tohum, kurubaklagil, kümes hayvanı ve balıktan zengin; kırmızı et, işlenmiş et ürünü, rafine karbonhidrat, şekerli içeceklerden, paketli ürünlerden fakir olması gerekmektedir.

Diyet, sebze-meyve ve yağlı tohumların tüketimini içermesi nedeni ile antioksidan besin ögeleri A, C, E vitaminleri ve çinkodan zengindir.

Diyetin sağladığı enerji, makro ve mikro besin ögeleri hedefleri ortalama 2.100 kcal/gün enerji, enerjinin %55’i karbonhidrat, %18’i protein, %27’si yağ, %6’sı doymuş yağ, 1.500-2.300 mg sodyum, 150 mg kolesterol, 1.250 mg kalsiyum, 4.700 mg potasyum, 500 mg magnezyum ve 30 g posadır.

DASH diyeti uygularken mümkünse alkol kullanmamalı, kadınlar haftada 1 kadeh, erkekler ise haftada 2 kadeh kırmızı şarapla sınırlandırılmalıdır.

DASH diyeti osteoporoz (kemik erimesi), kanser, kalp hastalıkları, felç ve şeker hastalığına yakalanma riskini de azaltmaktadır. DASH diyeti kilo verme esasına dayalı bir program olmamakla birlikte, sizi sağlıklı yiyeceklere yönlendirdiği için bu diyeti uygulamaya başlayınca istenmeyen kilolarınızdan da kurtulabilirsiniz.

Özellikle ailesinde hipertansiyon sorunu olan hipertansiyon adayı kişilerde kilo kontrolü ve fiziksel aktivite arttırımı yapılmasa bile düzenli tuz kısıtlaması ve DASH diyeti takibi kan basıncı ve LDL kolesterol yüksekliği ile etkin bir mücadele sağlayabilmektedir.

DASH diyeti ve tuz kısıtlaması ile birlikte eğer düzenli egzersiz programı da uygulanabilirse kilo kaybı ve kan basıncı kontrolü daha da kolaylaşacaktır. 

Sodyum kısıtlamasına giderken bunlara dikkat edebilirsiniz:

1)Paketli ürünler ve işlenmiş ürünlerden uzak durun.

2)Yemeklerinize ekstradan tuz eklemeyin.

3)Zeytin, peynir,turşu gibi ürünleri tüketmeden önce durulayın.

4)Salatalarınıza tuz eklemeyin.

5) Yemeklerinizi tatlandırmak için baharatlardan faydalanabilirsiniz.

6)Konserve ürünleri tüketmeyin.

DASH DİYETİ ÖRNEĞİ

Sabah:

1 adet yumurta + 1 dilim tuzsuz peynir + 2-3 adet ceviz + Mevsim yeşillikleri + 1 dilim tahıllı tuzsuz ekmek

Ara:

1 porsiyon kuru meyve + 8-10 adet çiğ fındık/badem

Öğle:

6-7 yemek kaşığı kurubaklagil yemeği veya 8 yemek kaşığı zeytinyağlı sebze yemeği + Bol Salata (tuzsuz) + 1 dilim tahıllı tuzsuz ekmek

Ara:

1 bardak süt/yoğurt/kefir + 1 orta boy taze meyve

Akşam:

1 porsiyon ızgara fırın et/tavuk/hindi/balık + Bol Salata(tuzsuz) + 1 dilim tahıllı tuzsuz ekmek + 1 kase yoğurt

Diyetisyen Duygu Bulut